Hastalığın nedeni buğday, çavdar ve yulafta bulunan gliadin proteininin ince bağırsaktaki toksik etkisidir.
Besinler alınırken son derece dikkatli olunmalı besin etiketi okunmalıdır.
Çölyak Yasakları Listesi
Hastalığın erken teşhisinde, ince bağırsak ve diğer organlarda henüz geriye dönüşümsüz hasar gelişmediğinden dolayı tedavi daha yüz güldürücüdür. Ancak hastalığın en az teşhisi kadar önemli bir başka konu da, glüten içeren besin maddelerinden uzak durmaktır. Sağlığınızı koruyabilmek için bu gıdalardan uzak durmanız gerekmektedir. Günlük hayatımızda devamlı karşılaşılan fakat çölyak hastalarının kesinlikle tüketmemesi gereken bazı gıdalar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Buğday unu, buğday nişastası, kahverengi un
- Çavdar
- Arpa
- Yulaf (az miktarda glüten içerir)
- Bulgur, kepek, irmik
- Makarna, erişte, bisküvi
- Sirke (tam damıtılmış sirkeler glüten içermez)
- Bira (glütensiz biralar da mevcuttur)
- Sakız (glütensiz sakızlar da mevcuttur)
- Malt
- Soya sosu
- Soslu kuruyemişler
Çölyak hastalarına uygun tarifler;
KISIR
Malzemeler
- 1 su bardağı kinoa
- 1/2 demet yeşil soğan
- 1 domates
- 1 salatalık
- 1 çorba kaşığı biber salçası
- 1 çorba kaşığı domates salçası
- Kırmızı pul biber
- Kimyon
- Tuz
- Sıvı yağ
- Limon suyu
- 1 yemek kaşığı glutensiz nar ekşisi
Yapılışı:
Kinoayı yıkadıktan sonra üzerini bir parmak aşacak kadar su konarak haşlanır. Haşlanmış kinoa ılınırken diğer tarafta taze soğanlar doğranır. Ilık hale gelen kinoaya salçalar eklenip karıştırılır. Ardından içine minik minik doğradığınız domates ve salatalığı koyun.Sonra yağ, limon, nar ekşisini iyice karıştırıp kısırınıza dökün.
BİSKÜVİ
Malzemeler
- 1/2 Bardak pirinç unu
- 1 yemek kaşığı patates unu
- 1 çay kaşığı şeker
- 1/8 çay kaşığı tuz
- 1/2 çay kaşığı karbonat
- 1/3 bardak yoğurt
- 1 yumurta (hafifçe çırpılmış)
- 1 kaşık margarin, veya tereyağı (erimiş)
Yapılışı:
Yoğurt ve yağı iyice çırpın, diğer malzemeleri de katıp, yoğurun. Hamura elinizde şekil verip yağlı tepsiye yerleştirerek 15 dak. kadar 185°C’de pişirin.
BALKABAKLI KURU ÜZÜMLÜ MUFFİN
Malzemeler
- 4 yumurta
- 500 ml şeker (2 bardak) şeker (ben 1 bardak kullandım)
- 375ml. (1 1/2 bardak) sıvı yağ, veya 250ml. (1 bardak) tereyağı
- 500ml. taze haşlanmış ezilmiş balkabağı
- 750mg. un (3 bardak) (1 bardak soya unu + 1 bardak patates nişastası + 1 bardak pirinç unu)
- 1 çay kaşığı tarçın
- 1 çay kaşığı zencefil
- 1 paket kabartma tozu
- 2 çay kaşığı karbonat
- 1 çay kaşığı tuz
- 250mg. (1 bardak) kuru üzüm
Yapılışı:
Yumurtaları hafifçe çırpın. İçine şeker, yağ ve balkabağını ilave ederek, iyice karıştırın. Un, tarçın, zencefil, kabartma tozu, karbonat ve tuzu ilave edin. Topaklanmaları giderene kadar karıştırın. Daha sonra, unladığınız üzümleri ilave edin, ve çok hafif bir şekilde karıştırın. Yağlanmış muffin kaplarını veya kağıtlarını 2/3 oranında doldurup yaklaşık 15-20 dakika 200°C’de pişirin
