Yetişkinlerde kâbuslar genellikle geçici ve nadiren gerçekleşen olaylardır. Ancak bazen kâbuslar sıklaşabilir ve kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyebilir. Bu durumda kâbus bozukluğundan bahsedilir.
Kâbus Bozukluğu Nedir? Kâbus bozukluğu, sık tekrar eden kâbuslardan dolayı uykunun tekrar tekrar kesilmesi durumunda tanımlanan bir uyku bozukluğudur. Bu kâbuslar genellikle bireyin yaşamındaki travmatik olaylarla ilgili olabilir. Bozukluk, sadece kâbusları hatırlamakla kalmaz, aynı zamanda kişi üzerinde ciddi bir kaygı ve uykusuzluk yaratabilir.
Yetişkinlerde Kâbuslar ve Kâbus Bozukluğunun Nedenleri:
- Travma: Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) olan kişilerde kâbus görme olasılığı daha yüksektir.
- İlaçlar: Bazı ilaçların yan etkisi olarak kâbuslara neden olabilir.
- Alkol ve Uyuşturucu Kullanımı: Alkol veya uyuşturucu kullanımının kesilmesi kâbuslara neden olabilir.
- Diğer Uyku Bozuklukları: Uyku apnesi gibi diğer uyku bozuklukları da kâbuslara yol açabilir.
- Mental Sağlık Sorunları: Anksiyete, depresyon gibi bazı ruhsal sorunlar kâbusları tetikleyebilir.
- Hastalıklar: Bazı hastalıklar da kâbuslara sebep olabilir.
Belirtiler:
- Kâbuslar sırasında terleme, çarpıntı gibi fiziksel belirtiler.
- Gündüz yorgunluğu ve uykusuzluk.
- Uyuma korkusu veya uyumaktan kaçınma.
- Özellikle kâbusların yaşandığı uykunun REM (hızlı göz hareketi) evresinden kaçınma.
Tedavi: Kâbus bozukluğunun tedavisi genellikle altta yatan nedenin tedavi edilmesini içerir. Örneğin, travmatik bir olayın neden olduğu kâbuslar için travma tedavisi uygulanabilir. Aynı şekilde, bir ilacın yan etkisi olarak ortaya çıkan kâbuslar için ilaç değişikliği yapılabilir.
Bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
- Görüntü yeniden yazma tedavisi (IRRT): Bu terapi, kâbusları yeniden yapılandırmayı amaçlar.
- Medikal tedavi: Prazosin gibi bazı ilaçlar, özellikle TSSB ile ilişkili kâbuslar için faydalı olabilir.
- Bilişsel davranışçı terapi: Bu terapi, olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeye yardımcı olabilir.
Eğer kâbuslar günlük yaşamınızı etkiliyorsa veya kâbus bozukluğundan şüpheleniyorsanız, bir uzmana başvurmalısınız. Uyku bozuklukları üzerine uzmanlaşmış bir doktor veya bir psikoterapist yardımcı olabilir.
