Tüketici fiyat endeksi kısaltması olan TÜFE; belirli bir dönemde, vatandaşın satın almak durumunda olduğu ürünlerin ve hizmet gruplarının her biri için hesaplanır.
Bu ölçüm, ilgili ürünlerin ve hizmet grubunun belirlenen dönemler arasında fiyatlarında gerçekleşen ortalama değişimleri gösteren bir ölçümdür.
Üretici fiyat endeksi kısaltması olan ÜFE ise belirli bir dönemde, üretimi ülke ekonomisi dâhilinde yapılan ürün ve hizmet grupları için hesaplanır. Bu ölçüm ise; üretici fiyatlarının zamana bağlı olarak gösterdiği değişimleri gözler önüne serer.
Bu iki ölçüm enflasyonu belirlemek amacı ile kullanılır.
TÜFE ve ÜFE Çeşitleri Nelerdir?
| Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) | Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) |
| Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (TGFE) | Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) |
| Satın alma Gücü Paritesi (SGP) | Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) |
| Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) | Finansal Yatırım Araçları İstatistikleri |
TÜFE ile ÜFE Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bu endekslerin arasındaki ana fark, hesaplamaya dâhil edilen fiyat kalemlerinin derlendiği kaynaktır. Endeksin birinde üretici tarafındaki, diğerinde ise tüketici kısmındaki fiyatlar baz alınır.
TÜFE ve ÜFE’nin Kullanıldığı Alanlar Nelerdir?
Genelde iki endekste enflasyonun hesaplanmasında kullanılmakla beraber bazı bilimsel araştırmalarda da kullanıldığı olur.
TÜFE ile ÜFE Oranları Kimleri İlgilendirir?
TÜFE ile ÜFE oranları, bir ülkenin vatandaşlarının hepsini ilgilendirir.
Hangi Durumlarda TÜFE ve ÜFE Oranları Değişir?
TÜFE ve ÜFE değişimleri, piyasadaki arz talep dengesinin bozulması ile değişir. Bu değişim iyi yönde olduğunda enflasyon düşer. Enflasyonun düşmesinin sonucunda ise bireylerin alım gücü artar. Bu da toplumsal refahın olumlu yönde ilerlediğini gözler önüne serer.
TÜFE ve ÜFE Hesaplama Kalemleri Nelerdir?
| Tüketici Fiyat Endeksi Ana Harcama Grupları | |
| Harcama Grubu | Harcama Grubunun Payı (%) |
| Gıda ve Alkolsüz İçecekler | 25,94 |
| Ulaştırma | 15,49 |
| Konut | 15,36 |
| Ev eşyası | 8,64 |
| Lokanta ve oteller | 5,91 |
| Giyim ve ayakkabı | 5,87 |
| Alkollü içecekler ve tütün | 4,88 |
| Haberleşme | 4,64 |
| Sağlık | 3,25 |
| Eğlence ve kültür | 3,01 |
| Eğitim | 2,28 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 4,73 |
TÜFE ve ÜFE Nasıl Hesaplanır?
TÜFE ve ÜFE hesaplamalarında kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- On iki aylık ortalamaya göre değişim oranı,
- Geçmiş yılın aynı ayındaki orana göre değişim,
- Geçmiş yılın aralık ayındaki orana göre değişim,
- Bir önceki ayın oranına göre değişim,
