İmsak vaktinden başlayarak iftar vaktine kadar, kişinin bilinçli olarak bir amaç uğruna yemek yeme, içecek tüketme ve cinsel ilişkiden kendini uzak tutma hali oruç olarak tanımlanır.
Orucun Farzları
- Niyet etmek,
- Niyette orucun ilk ve son vaktini bilmek,
- İmsaktan itibaren güneş batıncaya kadar, orucu bozan şeylerden kendini tutmaktır. Oruca başlama zamanına “imsak”, orucu açmaya da “iftar” denir.
Orucun Kısımları
Oruç altı kısımdır.
- 1- Farz,
- 2- Vacip,
- 3- Sünnet,
- 4- Mendüp,
- 5- Nafile,
- 6- Mekruh.
Farz Oruç: Ramazan orucunun edâ ve kazási ve keffâret orucu.
Vacip Oruç: Bozulan nafile orucun kazási ve adak orucu.
Sünnet Oruç: Muharrem ayının 9’uncu günüyle beraber Âşûrâ günü yani 10’ncu günü tutulan oruçtur.
Mendüp Oruç: Her aydan tutulan 3 gün oruç. O üç günün “eyyâm- biyz” yani kamerî ayın 13, 14, 15’inci günleri olması da mendûptur.
Nafile Oruç: Bu oruçlardan başka mekruh olmayan oruçlar nafiledir.
Mekruh Oruç: Yalnız Aşürâ gününde tutulan oruçtur. Ramazan bayramının birinci, kurban bayramı nın 1, 2, 3 ve 4’üncü günleri oruç tutmak tahriren mekruhtur.
Oruç Ayrıca İki Kısımdan Oluşur
- Geceden niyet icap eden oruçlar: Ramazanın kazası, nafileden bozulan ve gününe gün tutulan oruç, keffâret oruçları, zamanı belli olmayan nezir oruçları. Bunlarda mutlaka geceden niyet şarttır.
- Geceden niyet icap etmeyen oruçlar: Ramazan ayında tutulan oruç, zamanı muayyen olan nezir orucu ve nafile oruçlar. Bunlara geceden niyet şart değildir. Gece niyet edilebildiği gibi, gündüzün kaba kuşluğa kadar da niyet edilebilir. Ramazan günlerinde ister mutlak oruca niyet edilsin, isterse nafileye veya başka bir vacibe niyet edilsin, oruç ramazan orucu olur.
Orucu Bozup Sadece Kazâ İcabettiren Şeyler
- Oruç hatırında iken boğazına bir şey kaçmak,
- Ağzına aldığı veya burnuna çektiği su hata ile boğazına kaçmak,
- Ramazan orucuna niyet etmeyerek orucu yemek,
- Unutarak yedikten sonra, orucu bozulmadığı hal-de bozulduğunu zannederek bilerek yemek ve içmek,
- Ağzına giren kar veya yağmur suyunu istemeyerek yutmak,
- İğne vurdurmak,
- Burnuna ilaç çekmek
- Kulağına yağ akıtmak,
- İmsak vaktinin girmediğini sanarak sahur yemek,
- Güneş battığı zannı ile iftar etmek,
- Kusmuğunu ağzından çıkarmayıp yutmak,
- Kendi tükürüğünü dışarı çıkarıp sonra yutmak,
- Dişi kanayıp kanı, tükürüğünden fazla veya tükürüğü ile müsavi olduğu halde yutmak,
- Buhur yakıp, dumanını boğazına kaçırmak.
Orucu Bozup Kazâ ve Keffâret İcabettiren Şeyler
- Bilerek yemek içmek,
- Bilerek cinsî münasebette bulunmak,
- Bilerek sigara içmek,
- Gıybet ettikten sonra, orucunun bozulduğunu zannedip bilerek orucu bozmak,
- Eşinin veya sevdiği bir kimsenin tükürüğünü yutmak,
Yukarıda sayılanlardan birini yapan kimse bozduğu orucu kazâ eder ve keffâret olarak da ara vermeden iki ay oruç tutar.
Oruçluya Mekruh Olan Şeyler
- Zarûretsiz bir şey tatmak,
- Zarûretsiz bir şey çiğnemek,
- Önceden çiğnenmiş ve tadı kalmamış bir sakızı çiğnemek,
- Öpmek,
- Kişinin eşiyle sarılması ve kucaklaşması,
- Tükürüğünü ağzında biriktirip yutmak,
- Kan aldırmak.
Orucu Bozmayan Şeyler
- Unutarak yemek, içmek ve cinsî münasebette bulunmak,
- Sırf bakmak veya düşünmekle meni gelmesi,
- Uyurken ihtilâm olmak,
- Meni gelmeksizin öpmek,
- Hacamat olmak,
- Ağza gelen balgamı yutmak,
- Burnuna inen akıntıyı yutmak,
- Kulağına su kaçmak,
- Dişleri arasında kalan nohuttan küçük bir şeyi yemek,
- Elinde olmayarak (çok dahi olsa) kusmak,
- Sürme çekmek,
- Gıybet etmek,
- Göze ilaç damlatmak.
