Glisemik indeks (GI), bir yiyeceğin içerdiği karbonhidratların, vücutta kan şekeri düzeylerini ne kadar hızlı ve ne kadar yükseltebildiğini ölçen bir ölçümdür. Bir yiyeceğin glisemik indeksi, karbonhidrat içeriği ve sindirilme hızı ile ilişkilidir. Düşük, orta ve yüksek glisemik indeksli yiyecekler olarak sınıflandırılırlar.
Düşük glisemik indeksli yiyecekler, kan şekeri düzeyini yavaşça arttırır ve daha uzun süre tokluk hissi sağlarlar. Bu tip yiyeceklerin sindirimi daha uzun sürer ve vücuttaki kan şekeri düzeyini daha stabil tutarlar. Bu nedenle, düşük glisemik indeksli yiyecekler diyabet ve kilo kontrolü gibi durumlarda tercih edilir. Örnek olarak baklagiller, tam tahıllar, sebzeler ve bazı meyveler düşük glisemik indeksli yiyeceklerdir.
Orta glisemik indeksli yiyecekler, kan şekeri düzeyini daha orta bir hızda arttırır. Bu tip yiyecekler, düşük glisemik indeksli yiyeceklerden biraz daha hızlı bir etki gösterebilirler.
Yüksek glisemik indeksli yiyecekler ise, kan şekeri düzeyini daha hızlı ve yüksek miktarda arttırır. Bu tip yiyeceklerin sindirimi daha hızlı gerçekleşir ve kısa süreli bir tokluk hissi sağlarlar. Yüksek glisemik indeksli yiyecekler, kan şekerini hızla yükseltmeleri nedeniyle genellikle diyabet ve kilo kontrolü için önerilmez. Şekerli atıştırmalıklar, beyaz ekmek, beyaz pirinç ve patates gibi yiyecekler yüksek glisemik indeksli yiyeceklerdir.
Glisemik indeks, bireysel olarak tüketilen yiyeceklerin kan şekerine etkisini ölçmek için kullanılan bir ölçümdür. Ancak, tek başına glisemik indeks değeri yeterli değildir. Besinlerin glisemik yükü de önemlidir. Glisemik yük, glisemik indeksi ile yiyecekteki karbonhidrat miktarının çarpımıdır ve besinlerin etkisini daha iyi anlamak için kullanılır. Diyet planlaması için, glisemik indeks ve glisemik yük değerleri birlikte göz önünde bulundurulmalı ve bireyin sağlık durumu ve beslenme hedeflerine uygun bir diyet oluşturulmalıdır.
